Λίμνη Κάρλα σήμερα (Φεβρουάριος 2024)

 Σε βίντεο (animation) που δημοσίευσε το meteo.gr, παρουσιάζεται η εξέλιξη των πλημμυρισμένων εκτάσεων στην περιοχή της λίμνης Κάρλας, από την κακοκαιρία «Daniel» που έπληξε με ιδιαίτερη σφοδρότητα την Θεσσαλία. Οι πλημμύρες ξεκίνησαν από τις 05.09.2023 στην περιοχή, καθώς αυξανόταν η στάθμη του Πηνειού και των παραποτάμων του.

Σύμφωνα με το meteo.gr, η έκταση της λίμνης Κάρλας άρχισε μεγαλώνει απότομα αμέσως μετά τις ραγδαίες βροχοπτώσεις, φτάνοντας και ξεπερνώντας τα 180-190 χιλιάδες στρέμματα στο μέγιστο της έκτασής της, το οποίο παρατηρήθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου 2023. Η έκταση της διατηρήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα (περισσότερα από 120-140 χιλιάδες στρέμματα), με τάση συρρίκνωσης.

Σύμφωνα με τα τελευταία δορυφορικά δεδομένα που ανέλυσε και επεξεργάστηκε το meteo.gr/Eθνικό Aστεροσκοπείο Aθηνών, η έκταση της λίμνης Κάρλας στις 12 Φεβρουαρίου 2024, ανέρχεται, προσεγγιστικά, στα 140 χιλιάδες στρέμματα.

Πόσο καλά γνωρίζεις τα ποτάμια της Ευρώπης; 

Μπες στο σύνδεσμο για να δοκιμάσεις τις γνώσεις σου...

Το ταξίδι της Σελήνης στο χρόνο.

Από χρόνο σε χρόνο, το φεγγάρι δεν φαίνεται ποτέ να αλλάζει. Οι κρατήρες και άλλοι σχηματισμοί φαίνεται να είναι μόνιμοι τώρα, αλλά το φεγγάρι δεν ήταν πάντα έτσι. Χάρη στο πρόγραμμα Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA, έχουμε τώρα μια καλύτερη ματιά σε κάποια από την ιστορία της Σελήνης.

Το Φεγγάρι δεν έχει την προσταστατευτική ατμόσφαιρας της Γης, δεν έχει αέρα ή βροχή και η επιφάνειά του δεν ενέχει κάποια τεκτονική δραστηριότητα. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, η αρχέγονη επιφάνεια της Σελήνης φυλάσσει τα σημάδια και τη χημική ιστορία του ταξιδιού της μαζί με τη Γη και διατηρεί όλα τα στοιχεία της πρωταρχικής γεολογικής ιστορίας της.

 

Η Σελήνη είναι ο μοναδικός φυσικός δορυφόρος της Γης και ο πέμπτος μεγαλύτερος φυσικός δορυφόρος του ηλιακού συστήματος. Πήρε το όνομά του από την Σελήνη, αρχαιοελληνική θεά του δορυφόρου αυτού. Λέγεται επίσης και «Φεγγάρι» στη δημοτική γλώσσα. Είναι το φωτεινότερο σώμα στον ουρανό μετά τον Ήλιο, επειδή είναι και το κοντινότερο στη Γη ουράνιο σώμα. Εξαιτίας αυτής της εγγύτητας, η Σελήνη ασκεί ισχυρή βαρυτική επίδραση στη Γη (παλιρροϊκή αλληλεπίδραση), προκαλώντας φαινόμενα όπως οι παλίρροιες, αλλά και επηρεάζοντας τον άξονα περιστροφής της.

Η μέση απόσταση Γης - Σελήνης είναι 384.403 χιλιόμετρα (παρατηρείται ότι αυτή η απόσταση αυξάνεται κατά περίπου 0,32 εκατοστά το μήνα και αυτό συμβαίνει λόγω των παλιρροϊκών δυνάμεων). Η διάμετρος της σελήνης είναι 3.476 χιλιόμετρα (περίπου το 1/4 της γήινης). Η βαρύτητα στην επιφάνεια της Σελήνης είναι σε ένταση το 1/6 περίπου αυτής της Γης. Περιστρέφεται στον ελαφρώς κεκλιμένο άξονά της σε 27 ημέρες 7 ώρες και 43 λεπτά, ακριβώς στον ίδιο χρόνο που διαρκεί η τροχιακή περιφορά της γύρω από τη Γη. Αυτός ο συντονισμός είναι και ο λόγος που από τη Γη είναι ορατή μόνο η μια πλευρά της Σελήνης, η οποία χαρακτηρίζεται από σκοτεινές ηφαιστειακές θάλασσες οι οποίες βρίσκονται ανάμεσα στα λαμπρά υψίπεδα και τους κρατήρες. Αν και φαίνεται λαμπρή, στην πραγματικότητα, η επιφάνεια της Σελήνης είναι αρκετά σκοτεινή, με ανακλαστικότητα παρόμοια με αυτή της ασφάλτου.

Ανάλογα με τη θέση του Ήλιου, της Γης και της Σελήνης, διαφορετικό τμήμα της Σελήνης φαίνεται να φωτίζεται, δημιουργώντας τις φάσεις της Σελήνης. Οι εκλείψεις Ηλίου προκαλούνται από τη Σελήνη, όταν αυτή περνά φαινομενικά μπροστά από το Ήλιο, σκιάζοντας μέρος της Γης, αντίθετα με τις εκλείψεις Σελήνης που προκαλούνται ομοίως από τον πλανήτη Γη. Λόγω της λαμπρότητας και των τακτικών της φάσεων, η Σελήνη έχει σημαντικό πολιτιστικό ρόλο από την αρχαιότητα.

Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/

          

Σαντορίνη, τα μυστικά του βυθού της

© Παρέχεται από: kathimerini.gr 

Για τους επιστήμονες είναι μια πραγματικά συναρπαστική στιγμή. Καθώς τα δεδομένα που λήφθηκαν το 2015 με τη χρήση τεχνολογιών αιχμής στη θαλάσσια έρευνα, αρχίζουν να μπαίνουν σε σειρά, αποκαλύπτουν τι συμβαίνει κάτω από τον βυθό της Σαντορίνης, βαθιά μέσα στη γη, εκεί όπου η λάβα του ηφαιστείου συναντά το υπέδαφος του πυθμένα. Για πρώτη φορά, οι συνεργαζόμενοι 'Ελληνες και ξένοι επιστήμονες αποκτούν εικόνα για τον μαγματικό θάλαμο: τη θέση του, τη γεωμετρία του και –το ζητούμενο– τη δυναμική του.

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, η γνώση μας για το ηφαίστειο της Σαντορίνης προερχόταν κυρίως από την επιφάνεια: από τους ηφαιστειολόγους, σεισμολόγους και γεωλόγους που ανέλυαν τις δομές των πετρωμάτων και τα ίχνη των ρηγμάτων, αναζητώντας (συχνά με τη βοήθεια της αρχαιολογικής έρευνας) απαντήσεις για το τι συνέβη το 1.630 π.Χ. περίπου, κατά τη διάρκεια της μεγάλης έκρηξης που έδωσε στο νησί το σημερινό του σχήμα και το εντυπωσιακό του φυσικό ανάγλυφο.

Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα επεκτάθηκε στον πυθμένα, η χαρτογράφηση του οποίου παρείχε σημαντικά κομμάτια νέας γνώσης. Το 2015, χάρη στην επιμονή της Εύης Νομικού, επίκουρης καθηγήτριας Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (και καταγόμενης από τη Σαντορίνη) και την υποστήριξη της Έμιλι Χουφτ, αναπλ. καθηγήτριας Γεωεπιστημών και Ηφαιστειολογίας στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον και έπειτα από μήνες προετοιμασίας, πραγματοποιήθηκε μια μοναδική στη Μεσόγειο υποθαλάσσια έρευνα.

Το αμερικανικό ερευνητικό σεισμικό σκάφος «Marcus Langseth», το μόνο στον κόσμο που έχει την τεχνολογία να ερευνά βαθιά μέσα στον πυθμένα, έφτασε στο διασημότερο νησί της Ελλάδας. Επρόκειτο για μια ιδιαίτερα ακριβή επιστημονική αποστολή, αδύνατο να πραγματοποιηθεί αυτοτελώς από μια χώρα όπως η Ελλάδα, που χρηματοδοτήθηκε από το National Science Foundation (NSF).

Η επιστημονική του ομάδα (στην οποία συμμετείχαν από ελληνικής πλευράς το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο) πόντισε 90 σεισμογράφους στον πυθμένα και τοποθέτησε ακόμα 65 στην ξηρά (της Σαντορίνης και των γύρω νησιών). Στη συνέχεια, για 26 ημέρες, με τη βοήθεια 36 ειδικών σεισμικών οργάνων που παράγουν ηχητικά κύματα (στην επιστημονική ορολογία ονομάζονται airguns, δηλαδή αεροβόλα) το ερευνητικό σκάφος έστειλε βαθιά μέσα στη γη ηχητικά κύματα, καταγράφοντας μέσα από τους σεισμογράφους στην ξηρά και στη θάλασσα τον χρόνο που τα κύματα χρειάζονταν για να φθάσουν σε διαφορετικά σημεία του ηφαιστείου. Τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν ήδη δημοσιευθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας τον τελευταίο χρόνο.
«Τους τελευταίους μήνες αρχίζουν να μας έρχονται πληροφορίες για τα πρώτα 5 χιλιόμετρα κάτω από τον πυθμένα, στην καρδιά της Καλντέρας», εξηγεί

 η κ. Νομικού. «Για πρώτη φορά έχουμε μια τρισδιάστατη εικόνα για το πώς είναι το ανώτερο κομμάτι του μαγματικού θαλάμου». Η ανακάλυψη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μας παρέχει πολύτιμες πληροφορίες: «Γνωρίζουμε ότι στα πρώτα 3 χλμ. περίπου, υπάρχει ένα πορώδες υλικό που θεωρούμε ότι συγκεντρώθηκε εκεί από τη Μινωική έκρηξη. Η ζώνη που καλύπτει –περίπου 3 χλμ.– είναι μάλλον μικρή, μέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι ολόκληρη η επιφάνεια της Καλντέρας –περίπου 10 χλμ.– θα ήταν καλυμμένη με αυτό το υλικό. Ο μαγματικός θάλαμος ξεκινά περίπου σε βάθος 3 χλμ., πιο ρηχά από ό,τι πιστεύαμε (περίπου 4,5 χλμ.) βασιζόμενοι μόνο σε επιφανειακά και δορυφορικά στοιχεία. Ο όγκος του ανώτερου τμήματος του μαγματικού θαλάμου εκτιμάται προς το παρόν στα 35 κυβικά χιλιόμετρα. Σαφέστερη εικόνα θα αποκτήσουμε όταν ολοκληρωθεί η επεξεργασία των στοιχείων από μεγαλύτερα βάθη –φιλοδοξούμε να φθάσουμε έως τα 11 χλμ.– οπότε και θα δούμε τι γίνεται στην καρδιά του μαγματικού θαλάμου».

Η επιστημονική έρευνα δεν αφορά μόνο την περιοχή του μαγματικού θαλάμου, αλλά ολόκληρη την περιοχή γύρω από τη Σαντορίνη. «Εκτός από τον θάλαμο, το πείραμά μας συνδυάζεται και με τις μεγάλες τεκτονικές δομές και τα ρήγματα γύρω από τη Σαντορίνη.

Συνδυάζοντας τη γνώση μας από την επιφάνεια με τα νέα, βαθιά δεδομένα, αποκτούμε εικόνα και για το πώς προεκτείνονται τα σεισμικά ρήγματα σε βάθος. Έτσι δημιουργείται ένας υποθαλάσσιος τεκτονικός χάρτης, που δείχνει πώς είναι κατακερματισμένος ο βυθός της Σαντορίνης».

«Σούπερ μάρκετ καταστροφών»

Χάρη στα νέα στοιχεία, οι επιστήμονες σταδιακά «απομόνωσαν» τη ζώνη η οποία θεωρείται πιο ενεργή. «Πρόκειται για τη ζώνη που δημιουργείται από δύο νοητές γραμμές, η πρώτη από το Κολούμπο έως την άκρη της Θηρασιάς και η δεύτερη παράλληλα στο ύψος της Καμένης, από το σημείο που βρίσκονται διατεταγμένοι ηφαιστειακοί κρατήρες. Είναι η ζώνη στην οποία εκτιμούμε ότι πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στη διαχείριση ενός ενδεχόμενου κινδύνου. Γενικώς, οι ηφαιστειακές εκρήξεις είναι προβλέψιμες, το ηφαίστειο βρίσκεται σήμερα σε φάση ηρεμίας, ωστόσο είναι καλό να γνωρίζουμε το πώς λειτουργεί όχι μόνο για επιστημονικούς λόγους, αλλά και για να οργανώνουμε σωστά την προστασία του».

Το πιο τουριστικό νησί της χώρας, με σχεδόν 2 εκατ. επισκέπτες κάθε έτος, είναι για τους επιστήμονες ένας μαγευτικός τόπος. «Για εμάς η Σαντορίνη είναι... ένα σούπερ μάρκετ φυσικών καταστροφών: περιλαμβάνει ηφαιστειακές εκρήξεις, παλιρροϊκά κύματα, μεγάλα υποθαλάσσια ρήγματα, κατολισθήσεις», λέει η κ. Νομικού. «Όπως όλοι οι άνθρωποι, βέβαια, και οι επιστήμονες θαυμάζουμε το μοναδικό της ανάγλυφο και το μελετάμε στη χέρσο και τη θάλασσα. Για εμένα, που κατάγομαι από τη Σαντορίνη και την επισκέπτομαι συχνά, το ηλιοβασίλεμα παραμένει το ίδιο μαγευτικό, απλά όχι από τα ίδια σημεία».Πηγή: https://www.kathimerini.grΠερισσότερες πληροφορίες για την Παλαιά και Νέα ΚαμένηΕπίσης ένα βίντεο με εναέριες λήψεις από το νησάκι της Καμένης:  Επίσης παρακάτω ένα βίντεο από το National Geographic, στο οποίο ξεκινώντας από το ηφαίστειο της Σαντορίνης και κάνοντας μια περιήγηση στα μεγαλύτερα ηφαίστεια του κόσμου, μας εξηγεί την έκρηξη που, πριν από 3.500 χρόνια συγκλόνισε την περιοχή!

Οι δολίνες της Αργολίδας

 

Στους πρόποδες του όρους Δίδυμο στην Αργολίδα υπάρχει ένα μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο. Η γη έχει βυθιστεί σε δύο σημεία που μοιάζουν με ηφαιστειακούς κρατήρες. Μόνο που οι τεράστιες γήινες τρύπες δεν δημιουργήθηκαν από κάποιο ηφαίστειο ούτε από πρόσκρουση μετεωριτών στο έδαφος, αλλά από τη καθίζηση του εδάφους λόγω των υπόγειων υδάτων του βουνού.
Οι δύο κρατήρες, γνωστοί ως δολίνες δηλαδή σπήλαια, έχουν κυκλικό σχήμα και είναι ορατοί από μεγάλη απόσταση λόγω του μεγέθους τους. Ο ένας βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού και ονομάζεται μεγάλη σπηλιά και ο δεύτερος, στην πεδιάδα και ονομάζεται μικρή σπηλιά.
Δημιουργήθηκαν κατά πάσα πιθανότητα από κατακρήμνιση αρχαίων σπηλαίων αλλά η όψη τους θυμίζει κρατήρες μετεωριτών. Στον έναν από τους δύο κρατήρες, στην μικρή σπηλιά, υπάρχουν δύο εκκλησάκια της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου (11ος - 14ος αιώνας), του Άη Γιώργη και της Μεταμορφώσεως. Η πιο αρχαία είσοδος της μικρής σπηλιάς είναι μια κατηφορική στοά που μοιάζει με πηγάδι. Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο εκεί ήταν η σπηλιά του Κύκλωπα απ’ όπου διέφυγαν ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του. Μια δεύτερη είσοδος, που κατασκευάστηκε από τους μοναχούς, οδηγεί στο εσωτερικό της σπηλιάς, όπου βρίσκονται οι δύο σκαλιστές εκκλησίες, μια πέτρινη κολυμπήθρα, μια μικρή δεξαμενή και μια οπή γνωστή ως «Ασκηταριό» από την οποία ανέρχονται με σχοινί οι ασκητές και λέγεται πως εκεί άφησε το σημάδι του το άλογο του Αγίου Γεωργίου.
Το βάθος του μικρού κρατήρα είναι 80 μέτρα μέσα στα στρώματα των προσχώσεων και η διάμετρος του είναι 150 μέτρα . Στα εσωτερικά κάθετα τοιχώματα όπου κάποιος κατέρχεται μέσω μιας κλιμακωτής στοάς είναι ριζωμένα τα εκκλησάκια της Μεταμορφώσεως προς βορρά και του Αγίου Γεωργίου προς τον νότο. Και τα δύο εκκλησάκια είναι λαξευμένα μέσα στο βράχο.
Τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα γιορτάζεται στο χωριό Δίδυμο η γιορτή της τουλίπας και οι κάτοικοι των Διδύμων συνηθίζουν εδώ και χρόνια να κάνουν τη λειτουργία του αγίου στην ασκεπή σπηλιά, όπου υπάρχει το «βραχοσκεπές» εκκλησάκι.

Στις δολίνες κατέφευγαν για να προφυλαχθούν από τα φυσικά φαινόμενα οι προϊστορικοί άνθρωποι, ενώ κατά την τουρκοκρατία, οι κάτοικοι της περιοχής μετέφεραν από τη μεγάλη σπηλιά νίτρο από τα ούρα των ζώων και κατασκεύαζαν πυρίτιδα για τα όπλα που χρησιμοποιούσαν στον πόλεμο με τους Τούρκους.

Η δολίνη στη γεωλογία είναι σχηματισμός κοιλώματος σε σχήμα λεκάνης, με κυκλικό ή ελλειπτικό σχήμα και ανήκει στις καρστικές μορφές. Οι δολίνες σχηματίζονται σε ανθρακικά ασβεστολιθικά ή δολομιτικά πετρώματα εξαιτίας της κατάρρευσης της οροφής υπογείων σπηλαίων ή της ασβεστολιθικής διάβρωσης από όμβρια ύδατα. Οι δολίνες ποικίλουν σε μέγεθος από 1 έως 600 μέτρα, τόσο σε διάμετρο όσο και βάθος και ποικίλλουν σε μορφή από κοιλώματα εδάφους έως χάσματα. Σχηματίζονται σταδιακά ή αιφνίδια και απαντώνται σε όλον τον κόσμο. 

Πηγές:

https://el.wikipedia.org/wiki

 

Πλαγκτόν

Με τον όρο πλαγκτόν χαρακτηρίζεται γενικά το σύνολο έμβιων οργανισμών που αναπτύσσονται στην επιφάνεια των ωκεανών, θαλασσών και λιμνών και που συνήθως μετακινούνται παρασυρόμενα από τα ρεύματα αυτών των υδάτων. Κάποιοι απ΄ αυτούς τους οργανισμούς μπορούν να κινηθούν με δικές τους δυνάμεις όχι όμως και τόσο ισχυρές ώστε να μπορούν να κινηθούν ενάντια στα υδάτινα ρεύματα.
Το πλαγκτόν διακρίνεται ανάλογα του είδους των οργανισμών σε δύο κατηγορίες: το ζωοπλαγκτόν και το φυτοπλαγκτόν

• Ζωοπλαγκτόν: λέγεται το σύνολο της ζωικής πλαγκτονικής βιοκοινωνίας.
• Φυτοπλαγκτόν: λέγεται το σύνολο της φυτικής πλαγκτονικής βιοκοινωνίας.

Γενικά το πλαγκτόν με κριτήριο το μέγεθος διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες:

1. Μακροπλαγκτόν, που διακρίνεται με γυμνό μάτι, δηλαδή μεγέθους μεγαλύτερου του ενός χιλιοστομέτρου.
2. Μικροπλαγκτόν, μεγέθους από 0,5 μέχρι 1 χιλιοστόμετρο.
3. Νανοπλαγκτόν, μεγέθους μικρότερου του 0,5 χιλιοστομέτρου.

Πηγή: https://el.wikipedia.org

Το Λάκι

Το Λάκι ή Λακαγκιγκάρ (ισλανδικά: Lakagígar), γνωστό και ως Σκαφτάρ, είναι μια ηφαιστειακή ρωγμή, μήκους 27 χιλιομέτρων, στη νότια Ισλανδία. Το σωστό όνομα είναι Λακαγκιγκάρ, καθώς το ίδιο το Λάκι δεν εξεράγει, αλλά οι ρωγμές που άνοιξαν εκατέρωθέν του. Είναι μερός ενός ηφαιστειακού συστήματος που περιλαμβάνει το Γκρίμσβοτν και το Θορμπαρύρνα, ένα ηφαίστειο που βρίσκεται κάτω από τον παγετώνα Βατναγιοκούλ. Βρίσκεται ανάμεσα στους παγετώνες Βατναγιοκούλ και Μυρδαλσγιοκούλ, σε μια περιοχή με ρωγμές με κατεύθυνση από νοτιοδυτικά προς βορειοανατολικά.

Το σύστημα εξεράγει τη περίοδο 1783-1784 και παρήγαγε συνολικά 14 κυβικά χιλιόμετρα βασαλτικής λάβας και δηλητηριώδη νέφη από υδροφθορικό οξύ και διοξείδιο του θείου, που σκότωσε περισσότερο από το μισό ζωϊκό κεφάλαιο της Ισλανδίας, που οδήγησε σε λιμό που σκότωσε το 25% των κατοίκων του νησιού, περίπου 9.000 άτομα. Υπολογίζεται ότι η έκρηξη είχε ισχύ 6 στη κλίμακα VEI. Μια από τις συνέπειες της έκρηξης του Λάκι ήταν η πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, καθώς το διοξείδιο του θείου απλώθηκε στο βόρειο ημισφαίριο. Αυτό προκάλεσε καταστροφή των σοδειών στην Ευρώπη και πιθανόν ξηρασία στην Ινδία. Υπολογίζεται ότι εξαίτιας της έκρηξης πέθαναν 6 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, κατατάσσοντας την έκρηξη ως τη πιο θανάσιμη τους ιστορικούς χρόνους. Επίσης, η έκρηξη θεωρείται σήμερα μία από τις γενεσιουργούς αιτίες της Γαλλικής Επανάστασης, επειδή το ηφαιστειακό νέφος οδήγησε στη καταστροφή της σοδειάς στη Γαλλία και στον λιμό της περιόδου 1785-87.

Πηγή: https://el.wikipedia.org

Διδυμίδες

Οι Διδυμίδες (Geminids, GEM) είναι μια βροχή μετεώρων των οποίων η πηγή θεωρείται ο αστεροειδής 3200 Φαέθων, ο οποίος έχει έντονα ελλειπτική τροχιά που τον φέρνει από τη Κύρια Ζώνη Αστεροειδών εσωτερικά της τροχιάς του Ερμή. Έτσι, μαζί με τους Τεταρτίδες, είναι οι μόνες σημαντικές βροχές διαττόντων οι οποίες δεν οφείλονται σε κάποιο κομήτη. Τα μετέωρα κινούνται σχετικά αργά, με περίπου 35 χλμ/s, ενώ το μέγιστο της βροχής παρατηρείται τις 13/14 Δεκεμβρίου όταν σε σκοτεινούς ουρανούς μπορούν να παρατηρηθούν μέχρι και 100 με 120 διάττοντες την ώρα, μπορεί και περισσότεροι, ενώ σε πιο φωτεινούς ουρανούς παρατηρούνται 50 με 60 την ώρα. Οι πρώτοι διάττοντες παρατηρούνται τις 6 Δεκεμβρίου και οι τελευταίοι τις 18 Δεκεμβρίου. Το ακτινοβόλο σημείο τους βρίσκεται, όπως υπονοεί και το όνομά τους, στον αστερισμό των Διδύμων.

Ιστορία
Η πρώτη αναφορά των Διδυμίδων γίνεται ξαφνικά το 1862, πολύ αργότερα από παρόμοιες αναφορές για τους Περσείδες (36 μ.Χ.) και τους Λεοντίδες (902 μ.Χ.), όταν ο Ρ. Π. Γκρεγκ από το Μάντσεστερ στην Αγγλία ανέφερε ότι είδε μια βροχή διαττόντων με ακτινοβόλο σημείο στους Δίδυμους τις 10 με 12 Δεκεμβρίου. Μια παρόμοια αναφορά έγινε την ίδια περίοδο από τους Μάρσαλ και Τουίνιν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1863 τους αναφέρει ο Αλεξάντερ Στιούαρτ Χέρσελ. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1870 οι αναφορές άρχισαν να πληθαίνουν. Το 1877 υπολογίστηκε ότι ο ρυθμός τους έφτανε τους 14 διάττοντες/ώρα και το 1896 τους 23/ώρα. Οι δημοσιευμένοι ρυθμοί συνέχισαν να αυξάνουν κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα και έφτασαν τους 70/ώρα τη δεκαετία του 1970.

Το 1947 ο Φρεντ Γουίπλ μελέτησε φωτογραφίες της βροχής ώστε να υπολογίσει τα τροχιακά χαρακτηριστικά των μετεώρων. Βρήκε ότι η περίοδος περιφοράς τους ήταν μόλις 1,65 έτη και είχε μεγάλη εκκεντρότητα και μικρή κλίση. Η τροχιά αυτή δείχθηκε από μετέπειτα έρευνες του Πλάβεκ (Πράγα) ότι επηρεάζεται από το Δία. Υπολόγισε ότι η αλλάγη της τροχιάς προκαλεί την μετακίνηση της ημέρας της μέγιστης δραστηριότητας μία μέρα κάθε 60 χρόνια. Έδειξε επίσης ότι το σημείο στο οποίο η τροχιά των μετεώρων τέμνει το επίπεδο της τροχιά της Γης αλλάζει. Το 1700 ήταν 0,1337 ΑΜ εντός της τροχιάς της Γης, το 1900 ήταν 0,0178 ΑΜ εντός της τροχιάς της Γης και το 2100 θα είναι 0,1066 ΑΜ πέρα από την τροχιά της Γης, και έτσι στο μέλλον η βροχή θα αρχίσει να φθίνει και τελικά δεν θα παρατηρείται.

Το 1983 ανακαλύφθηκε από το πρόγραμμα IRAS ο αστεροειδής 1983 TB, ο οποίος με κάποιους πρωταρχικούς υπολογισμούς βρέθηκε ότι έχει κοινή τροχιά με τους Διδυμίδες. Ήταν η πρώτη φορά που ένας αστεροειδής συνδέθηκε με μια βροχή μετεωριτών.

Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki

Το απίστευτο βάθος των ωκεανών

Μετεωρίτες στην ιστορία

Μπορεί να προκάλεσε σοκ η πτώση του μετεωρίτη στο Τσέλιαμπινσκ της Ρωσίας ωστόσο δεν ήταν η πρώτη φορά που τέτοιες εκρήξεις χτύπησαν στη Γη, αφού και στο παρελθόν μετεωρίτες έχουν «επισκεφθεί» τον πλανήτη μας με πιο γνωστή αυτή της Τουνγκούσκα.

Στις 30 Ιουνίου 1908, στις 7:14 π.μ. περίπου τοπική ώρα σημειώθηκε μια πολύ μεγάλη φυσικής προελεύσεως έκρηξη άνω από ακατοίκητη περιοχή κοντά στον ποταμό Τουνγκούσκα, στο σημερινό Κράι του Κρασνογιάρσκ της Ρωσίας. Και σε αυτή την περίπτωση δεν βρέθηκαν κομμάτια του μετεωρίτη αφού διαλύθηκε σε ύψος από 5 ως 10 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης.

Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του υποκέντρου της εκρήξεως είναι κατά προσέγγιση πλάτος 60°53΄09'' βόρειο και μήκος 101°53'40'' ανατολικό. Για το «συμβάν της Τουνγκούσκα» η πιθανότερη αιτία για την έκρηξη ήταν η εκρηκτική διάλυση στη γήινη ατμόσφαιρα ενός μεγάλου μετεωροειδούς, ή μικρού αστεροειδούς ή και θραύσματος κομήτη, η οποία πιθανώς σημειώθηκε σε ύψος από 5 ως 10 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης.

Ο μετεωρίτης μπορεί να μην έφτασε ποτέ στη Γη αφού εξερράγη στον αέρα πριν προσκρούσει στην επιφάνεια της Γης, η ενέργεια που απελευθερώθηκε ήταν τόσο μεγάλη (από 5 ως 30 μεγατόνοι TNT ή το χιλιαπλάσιο της ατομικής βόμβας της Χιροσίμα), ώστε έλιωσε περίπου 80 εκατομμύρια δέντρα σε μια έκταση πάνω από 2,15 εκατομμύρια στρέμματα. Αν αυτή η έκρηξη είχε σημειωθεί σε μία μεγάλη πόλη, θα την είχε ισοπεδώσει.
Περισσότερα στοιχεία στο παρακάτω ντοκιμαντέρ.

Βέβαια η Ρωσία φαίνεται πως προσελκύει τους μετεωρίτης αφού και στις 12 Φεβρουαρίου 1947 ένας ακόμη μετεωρίτης έπεσε στα βουνά της ανατολικής Σιβηρίας, Σικότε-Αλιν.

Στις αρχές του 2000 ήταν η σειρά του Καναδά να δεχθεί ένα μετεωρίτη, ο οποίος πέφτοντας διαλύθηκε και άφησε πίσω του ένα σύννεφο σκόνης το οποίο ήταν ορατό επί αρκετές ώρες.

Ο μεγαλύτερος κρατήρας από πτώση μετεωρίτη πάντως έχει δημιουργηθεί στο Βρέντεφορτ, στη Νότια Αφρική, με διάμετρο σχεδόν 300 χλμ, ο οποίος πιθανολογείται ότι δημιουργήθηκε κατά την πρόσκρουση μετεωρίτη διαμέτρου 10 χλμ.

Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε τη θεωρία που υποστηρίζουν πολλοί ότι από πρόσκρουση μετεωρίτη κοντά στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού θεωρείται πως εξαφανίστηκαν και οι δεινόσαυροι.

Πηγή: Πού και πότε έπεσαν μετεωρίτες στη Γη | iefimerida.gr

Μετεωρίτες

Πηγή: https://www.amsmeteors.org

Ο μετεωρίτης είναι ένα ουράνιο σώμα που έλκεται από τη βαρύτητα της Γης και πέφτει στην επιφάνεια, χωρίς να διαλυθεί πλήρως στην ατμόσφαιρα. Είναι τα μικρότερα μέλη του ηλιακού συστήματος, που κυμαίνονται σε μέγεθος από μεγάλα θραύσματα κάποιου αστεροειδή ή κομήτη έως εξαιρετικά μικρούς μικρο μετεωρίτες. Κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα θερμαίνεται λόγω τριβής και αναφλέγεται, αφήνοντας πίσω μια λαμπρή γραμμή φωτός, γνωστή και ως «πεφταστέρι» ή διάττοντας αστέρας.
Όταν οι μετεωρίτες εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα, οι ταχύτητές τους κυμαίνονται από 36.000 έως και 250.000 χιλιόμετρα την ώρα. Στη συνέχεια επιβραδύνονται και η ταχύτητά τους μειώνεται σε μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα την ώρα, για να καταλήξουν στην επιφάνεια της Γης με ένα χαρακτηριστικό σάλπισμα. Εν τούτοις, τα πολύ μεγάλα κομμάτια επιβραδύνονται ελάχιστα και γι' αυτό δημιουργούν κρατήρες. Τα πετρώδη, φυσικά, μετεωροειδή, με διάμετρο μέχρι 10 μέτρα, εκρήγνυνται στη διάρκεια της πτώσης τους μέσα στη γήινη ατμόσφαιρα πριν φτάσουν στην επιφάνεια της Γης, αν και η ενέργεια που εκλύεται είναι ίση με την έκρηξη πέντε ατομικών βομβών τύπου Χιροσίμα.

Τα μετέωρα που έχουν επιζήσει της πτώσης και φτάνουν ή και ανευρίσκονται στην επιφάνεια της Γης, ονομάζονται πλέον μετεωρίτες ή μετεωρόλιθοι ή αερόλιθοι.

Κάθε φορά που ένας μετεωρίτης οργώνει την ατμόσφαιρα της Γης, θα δημιουργήσει μια σύντομη λάμψη, μια κίνησης φωτός στον ουρανό, που ονομάζεται ένας μετεωρίτης.

Μετεωρίτες ήταν κάποτε πιστεύεται ότι είναι μια καθαρά ατμοσφαιρικά φαινόμενα, και η μελέτη αυτών και άλλων ατμοσφαιρικών επιδράσεων, ιδιαίτερα καιρικές συνθήκες, γέννησε την επιστήμη της μετεωρολογίας. Δεν ήταν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1800 ότι η εξωγήινη φύση των μετεωριτών αναγνωρίστηκε ευρέως.

Πηγή: www.amsmeteors.org

Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO στην Ελλάδα - το Γεωπάρκο Λέσβου

Τον Νοέμβριο του 2015 η UNESCO ενέκρινε τη δημιουργία του Προγράμματος «Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO» με στόχο την προστασία και ανάδειξη περιοχών που διαθέτουν γεωλογικά μνημεία διεθνούς σημασίας που αποτελούν τεκμήρια της ιστορίας της γης και η αξιοποίησή τους συμβάλλει στην βιώσιμη ανάπτυξη μέσω εκπαιδευτικών δράσεων και την ενίσχυση εναλλακτικών τουριστικών δραστηριοτήτων.
Το Γεωπάρκο Λέσβου 

Στο δυτικό τμήμα της Λέσβου δεσπόζει το Απολιθωμένο Δάσος, ένα μοναδικό σε παγκόσμια κλίμακα μνημείο της φύσης, το οποίο έχει κηρυχθεί από την Ελληνική Πολιτεία «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης» (Προεδρικό Διάταγμα 443/1985).

Η Λέσβος διαθέτει επίσης ιδιαίτερης αξίας γεωτόπους που αποτελούν σημαντικά τεκμήρια της ιστορίας της γης, όπως ηφαίστεια, θερμές πηγές, απολιθωματοφόρες θέσεις, μεγάλα γεωλογικά ρήγματα, παράκτιες γεωμορφές, που αποτελούν σημαντικά στοιχεία της γεωλογικής κληρονομιάς του Αιγαίου αλλά και μοναδικό πλούτο τοπίων φυσικού κάλλους, περιοχών οικολογικού ενδιαφέροντος και πολιτιστικών μνημείων. Λόγω ευνοϊκών εδαφοκλιματικών συνθηκών, διαθέτει πλουσιότατη χλωρίδα. Περισσότερα από 1.400 taxa (είδη και υποείδη) φυτών περιλαμβάνονται στη χλωρίδα της και το νησί χαρακτηρίζεται ως «Βοτανικός Παράδεισος» με αρωματικά-φαρμακευτικά, καλλωπιστικά και σπάνια φυτά, δένδρα και θάμνους. Την ιδιαίτερη οικολογική αξία της Λέσβου υπογραμμίζει η ένταξη τριών περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης και έξι περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα στο Ευρωπαϊκό οικολογικό Δίκτυο Natura 2000. Η Λέσβος χαρακτηρίζεται επίσης ως ιδανικό μέρος για την παρατήρηση πουλιών στη Μεσόγειο.

Στη Λέσβο συναντώνται προϊστορικά και ιστορικά αρχαιολογικά μνημεία, μεσαιωνικά κάστρα, βυζαντινά μοναστήρια, παραδοσιακοί οικισμοί. Η πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά συνδέεται με τη χρήση τοπικών δομικών υλικών που παραπέμπουν στη γεωλογική ιστορία και κληρονομιά.

Η Λέσβος διαθέτει επίσης ένα δίκτυο σημαντικών Μουσείων που καλύπτουν ποικιλία θεμάτων.

Είναι ο γενέθλιος τόπος σημαντικών προσωπικοτήτων των γραμμάτων και των τεχνών, όπως η ποιήτρια Σαπφώ, ο φιλόσοφος Θεόφραστος, ο ποιητής Αλκαίος, ο φιλόσοφος Πιττακός, ο Τέρπανδρος ο κιθαρωδός, αλλά και από τους νεώτερους ο ζωγράφος Γ. Ιακωβίδης, ο νομπελίστας ποιητής του Αιγαίου Οδυσσέας Ελύτης.

Στη Λέσβο γεννήθηκε από τον μεγάλο φιλόσοφο Αριστοτέλη η επιστήμη της Βιολογίας. Ο Αριστοτέλης ταξίδεψε τον 4ο αιώνα π.Χ. στη Λέσβο, στην οποία τότε όπως και τώρα υπάρχει αφθονία ζωής και τοπίων και εμπνεύστηκε στην πρωτοποριακή του εργασία.

Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου είναι ο συντονιστής φορέας του Γεωπάρκου Λέσβου και συντονίζει τις δράσεις για την ανάδειξη της γεωλογικής κληρονομιάς και των γεωτόπων της Λέσβου Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO.

Coober Pedy: η υπόγεια πόλη του οπαλίου!

To Coober Pedy στη Νότια Αυστραλία είναι η μοναδική περιοχή σε όλο τον κόσμο που γίνεται συστηματική εξόρυξη οπαλίου.
Στην απομακρυσμένη έρημο της Νότιας Αυστραλίας εκεί που οι θερμοκρασίες υπερβαίνουν ακόμα και τους 50 βαθμούς Κελσίου, 850 χιλιόμετρα βόρεια από την Αδελαϊδα της Αυστραλίας βρίσκεται το Coober Pedy, η μοναδική υπόγεια πόλη του κόσμου…
Η μικρή πόλη του Coober Pedy στη Νότια Αυστραλία είναι η μοναδική περιοχή σε όλο τον κόσμο που γίνεται συστηματική εξόρυξη οπαλίου, ενός πολύτιμου λίθου για χάρη του οποίου καταφθάνουν πλέον στην περιοχή κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο.

Πρωτοπόροι στην αναζήτηση αυτού του σπάνιου ορυκτού έχουν διαχρονικά αναδειχθεί οι Έλληνες, οι οποίοι αποτελούν το μισό του πληθυσμού της μικρής πόλης των 3.500 κατοίκων.

Όπως λέγεται, την ύπαρξη του οπαλίου στην περιοχή ανακάλυψαν Βρετανοί ερευνητές το 1914 ακολουθώντας τα... κουνέλια, τα οποία άνοιγαν τρύπες στην άμμο και έφερναν στην επιφάνεια τους πολύτιμους λίθους.