Γεώκοσμος: Νέφη

Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2015

Νέφη

Ο ατμοσφαιρικός αέρας είναι πλούσιος σε υδρατμούς που είναι αόρατοι.

Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της εξάτμισης.

Με τη συµπύκνωση το αόρατο νερό ξαναγίνεται ορατό.

Αυτό συµβαίνει µόνο όταν οι υδρατμοί ψυχθούν μέχρις ενός ορισμένου ορίου θερμοκρασίας, που το ονόμασαν Σημείο Δρόσου ή Σημείο Υγροποίησης.

Τα σύννεφα σχηματίζονται από ρεύματα αέρα που ανεβαίνουν στα ύψη της τροπόσφαιρας, όπου και ψύχονται αδιαβατικά.

Τα µόρια των υδρατμών ψύχονται και κολλάνε πάνω στα μικροσκοπική σωματίδια του αέρα και σχηματίζουν τα υδροσταγονίδια των νεφών. Με τον τρόπο αυτό και µε τη συµπύκνωση σχηματίζονται τα σύννεφα στα διάφορα ύψη της τροπόσφαιρας.

Τα σταγονίδια του νερού ή οι λεπτοί παγοκρύσταλλοι, από τα οποία αποτελούνται τα σύννεφα , είναι τόσο ελαφρά και λεπτεπίλεπτα, ώστε το βάρος τους εξουδετερώνεται από την αντίσταση του αέρα. Η παραμικρή κίνηση του αέρα τα συγκρατεί και δεν πέφτουν.

Εκτός από τα ανοδικά ρεύματα που συγκρατούν τα σύννεφα, σε πολλές περιπτώσεις ο αέρας κινείται συνεχώς μέσα στα σύννεφα, από τη βάση μέχρι την κορυφή τους. Έτσι, τα σύννεφα εξακολουθούν να επιπλέουν και αιωρούνται μέσα στη μάζα του ατμοσφαιρικού αέρα.

Σήμερα έχει δημιουργηθεί ειδικός κλάδος στη Μετεωρολογία, που καλείται Φυσική των Νεφών, και αντίστοιχα υπάρχουν ειδικοί επιστήμονες. Πιστεύεται πως τα σύννεφα μπορούν να συµβάλουν στην ακριβέστερη πρόγνωση του καιρού. Οι διαφορετικοί τύποι, το μέγεθος, ο τρόπος σχηματισμού τους, η πυκνότητά τους, η θέση τους στην ατμόσφαιρα είναι σημαντικοί παράγοντες στη σχέση των νεφών µε τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν, ή τα ακραία φυσικά φαινόμενα που μπορεί να εκδηλωθούν.

Δημιουργία νεφών

Τα σύννεφα σχηματίζονται από ανοδικά ρεύματα αέρα που φθάνουν στα ύψη της τροπόσφαιρας, όπου εκεί ψύχονται αδιαβατικά. Δηλαδή η ελάττωση της θερμοκρασίας του αέρα επέρχεται από την εκτόνωση αυτού και όχι από το περιβάλλον με συνέπεια να ψύχονται οι υδρατμοί και να σχηματίζονται τα νέφη. Τα μόρια των υδρατμών ψύχονται και "κολλούν" επάνω στους πυρήνες (τα μικροσκοπικά σωματίδια της ατμόσφαιρας) σχηματίζοντας, έτσι, τα υδροσταγονίδια των νεφών. Με τον τρόπο αυτό και με την συμπύκνωσή τους, που επέρχεται μόλις η θερμοκρασία (ψύξη) αέρος βρεθεί κάτω του σημείου δρόσου του, σχηματίζονται τα νέφη στα διάφορα ύψη της τροπόσφαιρας.
Η ανύψωση, δηλαδή τα ανοδικά ρεύματα, του αέρα οφείλεται:

α) Ορογραφικά, δηλαδή από την παρεμβολή ορέων (βουνών).

β) Μετωπικά, δηλαδή σε θερμικά ανοδικά ρεύματα που οφείλονται από υπερθέρμανση αέρος δημιουργώντας έτσι μέτωπο.

γ) Από υπερθέρμανση της επιφάνειας του εδάφους ή της θάλασσας όπου εμφανίζεται η κατακόρυφα ανύψωση και

δ) Από στροβίλους, που οφείλονται από την τριβή του ανέμου σε διάφορες εξάρσεις της επιφάνειας του εδάφους.
Το ύψος στο οποίο επέρχεται η ψύξη των υδρατμών καλείται στάθμη συμπύκνωσης. Στο ύψος ακριβώς αυτό σχηματίζεται και η βάση των νεφών. Ο καθορισμός του ύψους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, κυρίως όμως από την διαφορά θερμοκρασίας αέρα και το δρόσο του.

Κατηγορίες νεφών

1η Κατηγορία νεφών (κατά τρόπο σχηματισμού)

Σωρείτες ή Σωρειτόμορφα νέφη: Χαρακτηρίζονται όλα εκείνα που έχουν μορφή σωρού. Αυτά σχηματίζονται όταν ο υγρός αέρας αναγκάζεται ν΄ ανυψωθεί γρήγορα. Αυτό συμβαίνει π.χ. στις περιόδους ισχυρών ανοδικών θερμικών ρευμάτων. Συμβαίνει επίσης όταν θερμός αέρας αναγκάζεται σε άνοδο από ψυχρό αέρα που εισβάλλει τάχιστα όπως στα ψυχρά μέτωπα. Γενικά παρουσιάζουν μικρή βάση σε σχέση με το μεγάλο ύψος τους

Στρώματα ή Στρωματόμορφα νέφη: Χαρακτηρίζονται όλα εκείνα που έχουν μορφή στρώματος. Αυτά σχηματίζονται όταν ο υγρός αέρας ανυψώνεται με μικρότερη ταχύτητα απ΄ ότι συμβαίνει στα σωρειτόμορφα νέφη. Αυτό συμβαίνει π.χ. στα θερμά μέτωπα ή όταν ο ασταθής αέρας αναγκάζεται ν΄ ανυψωθεί λόγω πρόσκρουσης του σε οροσειρές ή σε υψηλές απόκρημνες ακτές. Στρωματόμορφα νέφη σχηματίζονται επίσης, όταν λόγω του μεγέθους των στροβίλων ο αέρας κατορθώνει ν΄ ανυψωθεί μέχρι του ύψους που μπορεί να επέλθει η συμπύκνωση των υδρατμών του. Γενικά παρουσιάζουν μεγάλη βάση σε οριζόντια έκταση σε σχέση με το ύψος τους.

2η Κατηγορία νεφών (καθ΄ ύψος παρατήρησης)

Ανώτερα νέφη

Μέσα νέφη ή Μεσαία

Κατώτερα νέφη

Νέφη ανοδικών ρευμάτων

Οι παραπάνω τέσσερις οικογένειες νεφών της 2ης κατηγορίας υποδιαιρούνται σε δέκα γένη νεφών

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα βασικά είδη ανάλογα με το ύψος
όπου παρατηρούνται. Ωστόσο το ύψος που εμφανίζεται ένα είδος μπορεί και
να είναι διαφορετικό γι'αυτό δεν είναι ο μόνος αξιόπιστος δείκτης για την κατηγοριοποίηση των νεφώσεων. Για παράδειγμα οι θύσανοι που αποτελούνται από παγοκρυστάλλους εμφανίζονται στα 6000 μέτρα πάνω από τροπικές
περιοχές ωστόσο σε πολικές περιοχές όπου οι θερμοκρασίες είναι πιο χαμηλές στα αντίστοιχα ύψη μπορεί να εμφανιστούν και στα 3000 μέτρα.

Γενικά οι ονομασίες των νεφών έχουν δοθεί έτσι ώστε να περιγράφεται
το είδος και το σχήμα τους.
Συχνά προ της κυρίας ονομασίας προστίθενται ορισμένα προθέματα.
Τα προθέματα αυτά είναι τρία:

Σχισμένο (Fracto), που προστίθεται όταν το νέφος έχει σχιστεί και τεμαχιστεί από πνέοντες ανέμους.

Ύψος (Alto), που προστίθεται στα "Μέσα νέφη", και το πρόθεμα

Μελανίας (Nimbus) που προστίθεται σε νέφη που θα δώσουν βροχές ή χιόνια

Ανώτερα νέφη:

Τα ανώτερα νέφη σχηματίζονται σε ύψος 6.000 - 12.000 μέτρα. Θεωρούνται με την εμφάνισή τους ως αγγελιαφόροι μεταβολής του καιρού. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τρεις ομάδες νεφών: οι θύσανοι, οι θυσανοσωρείτες και τα θυσανοστρώματα. Και οι τρεις αυτές ομάδες των ανωτέρων νεφών αποτελούνται από πολύ λεπτούς παγοκρυστάλλους. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:

Θύσανοι(Ci) άσπρα λεπτά σύννεφα που αποτελούνται από παγοκρυστάλλους,

σε ύψος 7.000-9.000 μέτρων. Είναι λεπτά σύννεφα που μοιάζουν με φτερά.
Συνήθως αποτελούνται από μικρά χιονοκρύσταλλα και όχι από σταγόνες νερού. Οι θύσανοι προμηνύουν καλό καιρό, αλλά με πιθανότητα μεταβολής.

Θυσανοσωρείτες (Cc) Σπάνια καλύπτουν ολόκληρο τον ουρανό, όταν είναι σε γραμμές έχουν κυματιστή μορφή. Είναι τα μικρά στρογγυλά άσπρα συννεφάκια.

Θυσανοστρώματα (Cs) ο ήλιος και η σελήνη διακρίνονται μέσα από τα λεπτά αυτά σύννεφα και δημιουργείται το φαινόμενο της "άλω". Καλύπτουν συχνά ολόκληρο τον ουρανό ενώ όταν έχουν πάχος δίνουν μία φωτεινή λευκή όψη στον ουρανό που συνήθως προηγείται κακοκαιρίας που θα σημειωθεί σε 12 ή 24 ώρες.

Ηλιακή άλως στον ουρανό της Κω

φωτό: Sophia Karagianni

Μέσα νέφη

Τα νέφη αυτά σχηματίζονται σε ύψος περίπου 3.000 μέτρα και αποτελούνται μόνο από υδροσταγονίδια. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν δύο βασικές ομάδες νεφών:

Υψισωρείτες (Ac) Αποτελούνται από νεφοσταγονίδια. Συνήθως ένα μέρος του σύννεφου είναι πιο γκρι και έτσι διακρίνονται από τους θυσανοσωρείτες. Ακόμη το κάθε σύννεφο είναι μεγαλύτερο από τα αντίστοιχο σύννεφο των θυσανοσωρειτών.

Υψιστρώματα (As) Είναι γκρι και αποτελούνται από παγοκρυστάλλους και νεφοσταγονίδια. Καλύπτουν όλο τον ουρανό και δίνουν συνεχή βροχόπτωση ή χιονόπτωση.

Κατώτερα νέφη

Η βάση αυτών των νεφών βρίσκεται πολύ κοντά στην επιφάνεια της Γης και το ύψος τους φθάνει τα 2.500 μέτρα. Στην κατηγορία αυτή ταξινομούνται τρεις ομάδες νεφών:

Στρώματα (St) Είναι ομοιόμορφα γκρι σύννεφα που μοιάζουν με ομίχλη αλλά δεν φτάνει στο έδαφος. Διακρίνονται από τα υψοστρώματα καθώς είναι χαμηλότερα και έχουν πιο γκρι χρώμα. Τα στρώματα (stratus) αποτελούνται από ομοιόμορφες στοιβάδες που βρίσκονται σπάνια σε ύψος μεγαλύτερο από 1.000 μέτρα. Περιγράφονται ως «ανυψωμένη ομίχλη», δεν έχουν ιδιάζουσα μορφή και θεωρούνται σαν «νυκτερινά σύννεφα», επειδή οφείλουν τη δημιουργία τους στην βραδινή υγρασία.

Όρος Πεντέλη,φώτο: Κώστας Λαγουβάρδος

Μελανοστρώματα (Ns) Είναι ένα βαθύ γκρι στρώμα νέφωσης που συνοδεύεται συνήθως με ασθενή ή μέτρια συνεχόμενη βροχόπτωση ή χιονόπτωση. Ποτέ η ένταση δεν είναι ισχυρή.Βρίσκονται σε ύψος 60 μέχρι 600 μέτρων. Έχουν χρώμα σκοτεινό και παχύ στρώμα χωρίς χαρακτηριστικό σχήμα. Είναι συνήθως το σύννεφο της βροχής.

Στρωματοσωρείτες (Sc) Έχουν ανοιχτό ως σκούρο γκρι χρώμα. Διαφέρουν από τα υψοστρώματα γιατί έχουν μεγαλύτερα σε μέγεθος νέφη. Σπάνια σημειώνεται υετός με αυτά τα σύννεφα ενώ εμφανίζονται σε ομάδες.

φώτο:Arun Kulshreshtha

Νέφη ανοδικών ρευμάτων

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:

Σωρείτες (Cu) Μοιάζουν με σωροί από βαμβάκι, συνήθως είναι αποκομμένα το ένα από το άλλο και όταν δεν έχουν μεγάλη κατακόρυφη ανάπτυξη σχετίζονται με καλοκαιρία. Αν αντιθέτως αν η κατακόρυφη ανάπτυξή τους είναι μεγάλη μπορεί να δώσουν βροχές μεγάλης έντασης. Είναι παχιά σύννεφα που έχουν οριζόντια βάση και προεξοχές στο πάνω μέρος τους. Όταν ο ήλιος είναι απέναντί τους, η επιφάνειά τους είναι λαμπερή (πιο λαμπερή από την περιφέρειά τους) όταν όμως είναι από πίσω τους, φαίνονται σκοτεινά και η περιφέρειά τους λάμπει.

Σωρειτομελανίες (Cb) Νέφη με μεγάλη κατακόρυφη ανάπτυξη και με μορφή πύργου. Είναι καταιγιδοφόρα νέφη και ενώ η βάση τους μπορεί να είναι μόλις 600 μέτρα μπορεί η κορυφή τους να φτάσει τα 12000 μέτρα. Αστραπές, κεραυνοί, χαλάζι και tornadoes σχετίζονται με τα σύννεφα αυτά.Αυτά μοιάζουν σαν τεράστια κουνουπίδια με πολυώροφους πύργους μικρής όμως ζωής, συνήθως κάτω της ώρας.

Storm Cell, Ολλανδία

Super cell thunderstorm Montana

Cumulonibus Incus Μύκονος, Greece

φώτο:Sfortis

Εκτός όμως των παραπάνω 10 βασικών τύπων νεφών παρατηρείται και μέγα πλήθος άλλων που θεωρούνται παραλλαγές των βασικών γεγονός που καθιστά την αναγνώριση κάθε επιμέρους τύπου εξαιρετικά δύσκολη. Αυτή κατορθώνεται μετά από μακρά εξάσκηση και με την βοήθεια φωτογραφιών που περιέχονται στον Διεθνή Άτλαντα Νεφών ή και ακόμα σε ειδικούς χάρτες νεφών.

Παρακάτω αναφέρονται τα εξής είδη:

Φωτεινά νέφη
Φακοειδές σύννεφο ή ορογραφικό
Σύννεφα που στροβιλίζονται
Σύννεφα Circumhorizontal arc ή ουράνιο τόξο φωτιά
Fallstreak σύννεφο (skypunch)
Σύννεφα Mammatus ή μαστικά σύννεφα
Σύννεφα asperatus
Σύννεφα σαν κύματα του ωκεανού
Νέφη Arcus

Ειδική εξαίρεση αποτελούν τα φωτεινά νέφη που είναι τα υψηλότερα όλων και πολύ σπάνια, δημιουργούνται σε ύψος περίπου 80 χλμ.

Φωτεινό νέφος

Το φωτεινό νέφος ή φωτεινό νυχτερινό νέφος ή νυχταυγές νέφος

(noctilucent cloud) είναι ένας σπάνιος τύπος νέφους που δημιουργείται από παγοκρυστάλλους και μετεωρική σκόνη σε εξαιρετικά μεγάλο ύψος και θεωρείται το υψηλότερο νέφος που παρατηρείται στην ατμόσφαιρα της Γης.

Τα νέφη αυτά σχηματίζονται σε υψόμετρο 76 έως 85 χιλιόμετρα (47 έως 53 μίλια), δηλαδή στα ανώτερα όρια της Μεσόσφαιρας. Λόγω του τεράστιου ύψους, φωτίζονται για αρκετή ώρα μετά τη δύση του Ηλίου, εξ' ου και η ονομασία «φωτεινό νυχτερινό νέφος». Η απόχρωσή τους είναι αργυρόλευκη ή κυανόλευκη και είναι ορατά μόνο σε περιοχές μεγάλου γεωγραφικού πλάτους (πολικές και υπο-πολικές) και ιδιαίτερα κατά τις θερινές νύχτες.

Παρά τη μικρή σχετική πυκνότητα του αέρα και κατά συνέπεια τη σπανιότητα των υδρατμών σε τόσο μεγάλο ύψος ο σχηματισμός του νέφους αυτού είναι δυνατός καθόσον αυτό το ύψος θεωρείται το ψυχρότερο της ατμόσφαιρας και τα έστω ελάχιστα ίχνη υδρατμών που μπορεί να βρεθούν εκεί γρήγορα μετατρέπονται σε παγοκρυστάλλους. Η όψη του φωτεινού νέφους είναι κυματοειδής, που αποτελεί και το χαρακτηριστικό ενδεικτικό της παρουσίας ισχυρών ανέμων στο ύψος του σχηματισμού του.

Φωτεινό νυκτερινό νέφος πάνω από τη λίμνη της Saimaa.

Όταν σταθερός υγρός αέρας περνάει πάνω από ένα βουνό ή οροσειρά, μια σειρά από στάσιμα κύματα μπορεί να δημιουργηθούν στη μεριά του κατωφερή αέρα. Εάν η θερμοκρασία στην κορυφή των κυμάτων πέσει κοντά ή κάτω από την θερμοκρασία δρόσου, η υγρασία του αέρα συμπυκνώνεται και δημιουργούνται φακοειδή σύννεφα. Καθώς ο αέρας κινείται ξανά μέσα στο κύμα, το σύννεφο εξατμίζεται. Κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες μια μακριά σειρά μπορεί να σχηματιστεί στις κορυφές συνεχόμενων κυμάτων δημιουργώντας ένα σχηματισμό γνωστό ως σύννεφο-κύμα (wave cloud). Αυτό τo σύστημα δημιουργεί έντονη κάθετη κίνηση αέρα και έτσι αρκετό νερό μπορεί να συμπυκνωθεί και να σχηματιστεί υετός. Κάποιες φορές παρατηρείται ιριδισμός στις άκρες του σύννεφου.

Το φακοειδές σύννεφο ή ορογραφικό

Όπως δηλώνει και το όνομά τους προκύπτουν απ' την ανύψωση που προκαλείται σε αέρια μάζα όταν συναντήσει βουνό. Ένα στατικό με σχήμα φακού νέφος που σχηματίζεται συνήθως σε μεγάλο ύψος, συνήθως ευθυγραμμισμένο κάθετα στην κατεύθυνση του ανέμου.

Διακρίνονται σε:

νέφη που μοιάζουν με σκούφο πάνω απ' το βουνό (cap clouds) και
νέφη που μοιάζουν με φακό (lenticular clouds).

Τα πρώτα σχηματίζονται από υγρό αέρα που ανεβαίνει στην προσήνεμη πλευρά ενός βουνού και με την ψύξη επέρχεται κόρος των υδρατμών του.

Τα δεύτερα σχηματίζονται όταν ισχυρός αέρας φυσά πάνω από τραχύ εδαφικό ανάγλυφο.

Τα lenticular νέφη πολύ εύκολα τα συγχέει κανείς με εξωγήινους ιπτάμενους δίσκους. Χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με το ύψος σχηματισμού

φακοειδείς στάσιμους υψισωρείτες (ACSL),
φακοειδείς στάσιμους στρωματοσωρείτες (SCSL)
φακοειδείς στάσιμους θύσανους (CCSL)

Grytviken, Νότιος Γεωργία, Νορβηγία

Εντυπωσιακό φακοειδές σύννεφο με αστραπές στο Λονδίνο

φώτο: Chris Rathore

Φακοειδείς υψισωρείτες στην Αυστραλία

Εντυπωσιακά σύννεφα (cap clouds) πάνω από τα ηφαίστεια της Καμτσάτκα, Ρωσία

φώτο Vladimir Voychuk

Ορογραφικό νέφος (cap clouds) πάνω από το όρος Rainier

και το ηφαίστειο Fiji, Ιαπωνία

Σύννεφα που στροβιλίζονται

Τα σύννεφα Circumhorizontal arc ή ουράνιο τόξο φωτιά

Το CHA όπως ονομάζονται από τους επιστήμονες, είναι ένα είδος άλω - το οποίο είναι ένα οπτικό φαινόμενο. Αυτά εμφανίζονται γύρω από το φεγγάρι - ή στην περίπτωση αυτή από τον ήλιο. Αν και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι οπτικών φωτοστέφανων, ένα CHA προκαλείται από τη διάθλαση του φωτός από τον ήλιο καθώς αυτός διαπερνά κρυστάλλους πάγου σε θυσάνους. Η διάθλαση συμβαίνει όταν η ταχύτητα του φωτός μειώνεται Αυτή η ιδιαίτερη διάθλαση συμβαίνει σε σύννεφα θυσάνους (Cirrus). Είναι λεπτά σύννεφα που μοιάζουν με φτερά. Συνήθως αποτελούνται από μικρά χιονοκρύσταλλα και όχι από σταγόνες νερού. Μπορούν να είναι τεράστια καλύπτοντας έτσι ένα μεγάλο μέρος του ουρανού.Όταν εμφανίζονται ως ένα τεράστιο φύλλο καλούνται θυσανοστρώματα (Cirrostratus). Σχηματίζονται σε τεράστια ύψη, πάνω από οκτώ χιλιάδες μέτρα. Υπάρχει πολύ λίγη υγρασία σε εκείνα τα ύψη και γι 'αυτό είναι τόσο λεπτά.

φώτο: Ken Rotberg

Fallstreak σύννεφο (skypunch)

Μια fallstreak τρύπα, γνωστή επίσης και ως τρύπα γροθιά στο σύννεφο, (skypunch), είναι ένα μεγάλο κυκλικό ή ελλειπτικό κενό που μπορεί να εμφανιστεί σε cirrocumulus ή σύννεφα υψισωρείτες .Τέτοιες οπές σχηματίζονται όταν η θερμοκρασία του νερού στα σύννεφα είναι κάτω από το μηδέν, αλλά το νερό δεν έχει παγώσει ακόμη λόγω της έλλειψης πυρήνων πάγου (βλέπε supercooled νερό ) Όταν οι κρύσταλλοι πάγου σχηματιστούν θα πυροδοτηθεί μια επίδραση ντόμινο, λόγω της διαδικασίας Bergeron, προκαλώντας την εξάτμιση στα σταγονίδια νερού γύρω από τους κρυστάλλους. Αυτό αφήνει ένα μεγάλο, συχνά κυκλικό κενό-τρύπα στο σύννεφο

Fallstreak τρύπα πάνω από την Αυστρία, Αύγουστος 2008

Μια τρύπα fallstreak ορατή πάνω από Omarama, Νέα Ζηλανδία Μάιος 2006

"Skypunch" πάνω από την Ελβετία, Switzerland

Τα σύννεφα Mammatus ή μαστικά σύννεφα

Είναι συνήθως προάγγελοι επερχόμενης καταιγίδας. Εκτείνονται για εκατοντάδες μίλια σε κάθε κατεύθυνση και αποτελούνται κυρίως από πάγο.Είναι πολύ εντυπωσιακά και προσφέρουν αξιοσημείωτο θέαμα κυρίως όταν το φως του ήλιου αντανακλάται από αυτά.

Mammatus clouds, Nebraska

Saskatchewan, Canada, 26 Ιουνίου 2012

Σύννεφα asperatus

Τα σύννεφα αυτά αν και μοιάζουν απειλητικά με το πυκνό πάπλωμα που σχηματίζουν στον ουρανό, αποτελούν μια νεότερη γενιά νεφών, τα λεγόμενα «Undulatus Αsperatus» τα οποία εξετάζουν οι ειδικοί με έντονο ενδιαφέρον.
Η φωτογραφία αυτή, που επέλεξε η NASA για την ιστοσελίδα της, τραβήχτηκε το 2005 στο Χάμερ Σπρινγκς του Καντέρμπερι της Νέας Ζηλανδίας και το θέαμα είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό.

Σύμφωνα με τη NASA, αυτή η σπάνια και ιδιαίτερη μορφή νεφών μπορεί να έχει σχέση με τα νέφη που σχηματίζονται κοντά σε βουνά, ωστόσο παραμένει άγνωστο το πώς δημιουργούνται. Οι επιστήμονες πιστεύουν πάντως ότι μπορεί να σχετίζονται με νέφη που προκαλούν έντονες καταιγίδες ή ένα άλλο φαινόμενο που ονομάζεται «άνεμος Φοέν» και δημιουργείται σε περιοχές που βρίσκονται κοντά σε μεγάλους ορεινούς όγκους.

Τα νέφη αυτά ονομάστηκαν «Αsperatus» (η λατινική λέξη για το «τραχύς») και μοιάζουν σαν ένα πυκνό γκρίζο πάπλωμα που σκεπάζει τον ουρανό.

Η εμφάνισή τους δημιουργεί την αίσθηση ότι πρόκειται να ξεσπάσει καταιγίδα και συχνά πράγματι αυτό συμβαίνει, αλλά ορισμένες φορές τα Αsperatus διαλύονται χωρίς να υπάρξει καταιγίδα. Η ανακάλυψη είναι σημαντική, αφού εκτός των άλλων είναι η πρώτη φορά ύστερα από μισό αιώνα που εντοπίζεται νέος τύπος νεφών. Οι επιστήμονες προσπαθούν τώρα να κατανοήσουν τον μηχανισμό της δημιουργίας τους. Μια θεωρία είναι ότι δημιουργούνται από την ένωση θερμών και ψυχρών αέριων μαζών που συναντώνται στα σύνορα μεταξύ της μεσαίας και της κατώτερης ατμόσφαιρας.

Στις φωτογραφίες τα σύννεφα Αsperatus που έχουν πραγματικά εντυπωσιακή όψη.

Σύννεφα σαν κύματα του ωκεανού

Μοιάζουν με τα κύματα του ωκεανού που σκάνε με δύναμη.
Τα σύννεφα που βλέπετε στην φωτογραφία οφείλουν τη δημιουργία τους στο φαινόμενο που ονομάζεται " αστάθεια Kelvin-Helmholtz". η οποία εμφανίζεται όταν έχουμε δύο ρευστά τα οποία έχουν μια κοινή επιφάνεια. Αρχικά η ροή ξεκινά ομαλά, αλλά μετά από λίγο μπορεί να δει κανείς μικρά κυματάκια να εμφανίζονται, τα οποία μεγαλώνουν και καταλήγουν τελικά σε δίνες που ανακατεύουν το υλικό.Σχηματίζονται μεταξύ δύο στρωμάτων αέρα με διαφορετική πυκνότητα και ταχύτητα.

Costa Rica

φώτο: Antonio Rodriguez

Kelvin-Helmholtz clouds

Νέφη Arcus

Ένα είδος σύννεφου είναι το Arcus που σχηματίζεται χαμηλά σε οριζόντια κατεύθυνση. Αυτά τα σπάνια μακρυά σύννεφα μπορεί να δημιουργηθούν κοντά σε προωθημένα ψυχρά μέτωπα.

Συγκεκριμένα, ένα καθοδικό ρεύμα από ένα ταχέως κινούμενο μέτωπο καταιγίδας μπορεί να προκαλέσει τον υγρό ζεστό αέρα να ανέβει, ψυχρό κάτω από το σημείο δρόσου του, και έτσι σχηματίζεται ένα σύννεφο. Όταν αυτό συμβαίνει ομοιόμορφα κατά μήκος ενός εκτεταμένου μετώπου, ένα κυλινδρικό σύννεφο ή αλλιώς σύννεφο ρολό μπορεί να σχηματιστεί.

Κυλινδρικά σύννεφα μπορεί στην πραγματικότητα να έχουν αέρα που κυκλοφορεί κατά μήκος του μεγάλου οριζόντιου άξονα του νέφους. Ένα σύννεφο ρολό δεν θεωρείται ότι είναι σε θέση να μετατραπεί σε έναν ανεμοστρόβιλο. Σε αντίθεση με ένα παρόμοιο σύννεφο εταζέρα, ένα σύννεφο ρολό είναι εντελώς αποκομμένο από το γονικό σωρειτομελανία σύννεφο. Διακρίνονται σε: