ΒιόσφαιραΗ Γη είναι το μόνο μέρος που γνωρίζουμε όπου υπάρχει ζωή. Συχνά λέμε πως η ζωή του πλανήτη, σχηματίζει την «Βιόσφαιρα». Η βιόσφαιρα εκτιμάται πως άρχισε να εξελίσσεται πριν 3.5 δισεκατομμύρια (3.5×109) χρόνια. Η βιόσφαιρα μπορεί να ταξινομηθεί σύμφωνα με ζώνες γεωγραφικού πλάτους που περιέχουν σχετιζόμενη χλωρίδα και πανίδα. Οι πολικές ζώνες είναι αραιές σε ζωή ενώ αντίθετα, η περισσότερη γνωστή ζωή βρίσκεται στον Ισημερινό.
Η βιόσφαιρα είναι το εξωτερικό περίβλημα του πλανήτη - περιλαμβάνει τον αέρα, το έδαφος, τo οικολογικό σύστημα που ενσωματώνει όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και τις μεταξύ τους σχέσεις, περιλαμβανόμενης της αλληλεπίδρασης τους με τα στοιχεία της λιθόσφαιρας (πετρώματα), της υδρόσφαιρας (νερό), και της ατμόσφαιρας (αέρας). Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης, στον οποίο γνωρίζουμε την ύπαρξη ζωής. Η εξέλιξη της βιόσφαιρας θεωρείται μια διαδικασία βιογένεσης ή βιο-ποίησης (biopoesis), που ξεκίνησε τουλάχιστον 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.
Ο όρος "βιόσφαιρα" επινοήθηκε από το γεωλόγο Εντουάρ Συές (Eduard Suess) το 1875. Η αρχική σκέψη, δηλαδή, είχε γεωλογική προέλευση και ήταν ενδεικτική της επίδρασης του Δαρβίνου στις επιστήμες της γης. Η οικολογική έννοια της βιόσφαιρας δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1920 (δείτε Vladimir I. Vernadsky), πριν την εισαγωγή του όρου "οικοσύστημα" το 1935 από τον Σερ Άρθρουρ Τάνσλεϊ (Sir Arthur Tansley) (δείτε Ιστορία της οικολογίας). Ο Vernadsky ερμήνευσε την οικολογία σαν την επιστήμη της βιόσφαιρας. Η βιόσφαιρα είναι βασική αρχή στην αστρονομία, τη γεωφυσική, τη μετεωρολογία, τη βιογεωγραφία, την εξέλιξη, τη γεωλογία, τη γεωχημεία, και όλες τις επιστήμες που αφορούν τη γη και τη ζωή.
Μερικοί επιστήμονες χρησιμοποιούν τη λέξη βιόσφαιρα με διαφορετική έννοια. Για παράδειγμα, οι γεωχημικοί ερμηνεύουν τη βιόσφαιρα σαν ένα σύνολο ζωντανών οργανισμών (η "βιομάζα" ή "biota", όπως αναφέρεται από βιολόγους και οικολόγους). Υπό αυτή την έννοια, η βιόσφαιρα είναι ένα από τα τέσσερα συστατικά του γεωχημικού μοντέλου, τα υπόλοιπα τρία είναι η λιθόσφαιρα, η υδρόσφαιρα και η ατμόσφαιρα. Η έννοια που χρησιμοποιείται από τους γεωχημικούς είναι το συμπέρασμα της εξειδίκευσης στην σύγχρονη επιστήμη. Μερικοί προτιμούν τη λέξη οικόσφαιρα, που επινοήθηκε τη δεκαετία του 1960, ως περιγραφή των βιολογικών και φυσικών χαρακτηριστικών του πλανήτη.
Ένας άλλος ορισμός της βιόσφαιρας:
Το μέρος της γήινης σφαίρας όπου οι συνθήκες (κλίμα, διατροφή, περιβάλλον) επιτρέπουν την ανάπτυξη της ζωής.
Από τον ορισμό της βιόσφαιρας καταλαβαίνουμε ότι δεν πρόκειται ούτε για ομοιόμορφο και συνεχόμενο σύνολο (π.χ. λιθόσφαιρα, τροπόσφαιρα, στρατόσφαιρα κ.λ.π.), ούτε για συγκεκριμένο σφαιρικό σώμα. Ο όρος βιόσφαιρα σημαίνει το σύνολο των περιοχών της Γης (και όλων των ουράνιων σωμάτων) όπου οι συνθήκες είναι τέτοιες, ώστε να μπορεί να ζήσει (βιώσει) ένας οργανισμός (φυτικός ή ζωικός). Για τη Γη συγκεκριμένα τα όρια των περιοχών αυτών είναι:
1) Περίπου 8 - 10 χλμ. ύψος πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (δηλ. μέσα στην ατμόσφαιρα και γύρω απ` τη Γη).
2) Περίπου 1.000 μ. κάτω από την επιφάνεια της ξηράς (δηλ. μέσα στη λιθόσφαιρα)
3) περίπου 5 χλμ. κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας (μέσα στη θάλασσα).
Εθνικοί δρυμοί:
Οι εθνικοί δρυμοί είναι οικοσυστήματα ή βιότοποι με μεγάλη οικολογική αξία που παραμένουν ανεπηρέαστα ή ελάχιστα επηρεασμένα από ανθρώπινες δραστηριότητες και όπου διατηρείται μεγάλος αριθμός και ποικιλία οικολογικών, βιολογικών, γεωμορφολογικών και αισθητικών στοιχείων. Οι γεωμορφολογικοί σχηματισμοί και το οικολογικό περιβάλλον των φυτών και των ζώων παρουσιάζουν επιστημονικό, εκπαιδευτικό καθώς και αναψυχικό ενδιαφέρον.
Ένας εθνικός δρυμός μπορεί να περιλαμβάνει δάση, λιβάδια, λίμνες, ποτάμια, οικισμούς, καθώς και ιστορικά - αρχαιολογικά ευρήματα και μνημεία. Υπεύθυνος φορέας για τη φύλαξη των εθνικών δρυμών είναι η Δασική υπηρεσία. Οι επισκέπτες επιτρέπεται να εισέρχονται στο χώρο κάτω από ειδικές συνθήκες για επιμόρφωση, έρευνα ή αναψυχή. Στους δρυμούς επιτρέπονται οι ήπιες δραστηριότητες (απαγορεύεται η υλοτομία δέντρων, το κυνήγι, η βόσκηση ζώών κλπ) και δεν επιτρέπεται η φθορά των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών προκειμένου να μείνει αδιατάραχτη και αναλλοίωτη η φυσικότητα της περιοχής.Στην Ελλάδα έχουν κηρυχθεί δέκα περιοχές ως Εθνικοί δρυμοί :
- Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας
- Εθνικός Δρυμός Σουνίου
- Εθνικός Δρυμός Πίνδου
- Εθνικός Δρυμός Οίτης
- Εθνικός Δρυμός Πρεσπών
- Εθνικός Δρυμός Βίκου – Αώου
- Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς
- Εθνικός Δρυμός Παρνασσού
- Εθνικός Δρυμός Αίνου
- Εθνικός Δρυμός Ολύμπου
Πηγή:http://dasopolis.gr/index
ΧΛΩΡΙΔΑ
Με τον όρο χλωρίδα εννοούμε το σύνολο των διαφόρων ειδών φυτών που απαντούν σε μία περιοχή. Η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει περίπου 6.000 είδη και υποείδη φυτών, από τα οποία περίπου 1.100 είναι ενδημικά, δηλαδή δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στη γη. Είναι μοναδική στην Ευρώπη για τον πλούτο της, αλλά και για την μεγάλη αναλογία ενδημικών σε σχέση με την έκτασή της. Έτσι, για παράδειγμα η Γερμανία, με έκταση σχεδόν τριπλάσια της Ελλάδας έχει 2.400 είδη και 6 ενδημικά, η Αγγλία με διπλάσια έκταση έχει 2.300 είδη και 16 ενδημικά και η Ισπανία με τετραπλάσια έκταση έχει σχεδόν τον ίδιο αριθμό ειδών με την Ελλάδα.
ΧΛΩΡΙΔΑ
Με τον όρο χλωρίδα εννοούμε το σύνολο των διαφόρων ειδών φυτών που απαντούν σε μία περιοχή. Η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει περίπου 6.000 είδη και υποείδη φυτών, από τα οποία περίπου 1.100 είναι ενδημικά, δηλαδή δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στη γη. Είναι μοναδική στην Ευρώπη για τον πλούτο της, αλλά και για την μεγάλη αναλογία ενδημικών σε σχέση με την έκτασή της. Έτσι, για παράδειγμα η Γερμανία, με έκταση σχεδόν τριπλάσια της Ελλάδας έχει 2.400 είδη και 6 ενδημικά, η Αγγλία με διπλάσια έκταση έχει 2.300 είδη και 16 ενδημικά και η Ισπανία με τετραπλάσια έκταση έχει σχεδόν τον ίδιο αριθμό ειδών με την Ελλάδα.
Συγκεκριμένα η χλωρίδα της Ελλάδας χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλία ανώτερων φυτών. Το 2013, υπήρχαν 5.752 είδη και 1.893 υποείδη ενδημικών και εισαγόμενων φυτών, σε σύνολο 6.620 τάξεων, μεταξύ των οποίων 1.278 ενδημικά είδη και 452 ενδημικά υποείδη.
Αυτό το γεγονός οφείλεται στην μεγάλη ποικιλία βιοτόπων και οικοσυστημάτων, τα οποία είναι ικανά να φιλοξενήσουν όχι μόνο αυτόν τον αριθμό χλωρίδας αλλά και πολύ σημαντική πανίδα. Ο συνδυασμός της γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας μεταξύ τριών ηπείρων (Ευρώπη, Ασία, Αφρική), το ιδανικό μεσογειακό κλίμα, το έντονο ανάγλυφο, οι δαντελωτές ακρογιαλιές, τα χιλιάδες νησιά και η πλούσια παλαιογεωγραφική ιστορία του ελληνικού χώρου δημιούργησαν οικότοπους ζωτικής σημασίας στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Συνολικά περίπου 390.000 υπολογίζονται τα είδη των φυτών που υπάρχουν σήμερα στον πλανήτη μας, εκ των οποίων τα 369.400 έχουν άνθη. Όμως τουλάχιστον ένα στα πέντε είδη φυτών (ποσοστό 21%) αντιμετωπίζει κίνδυνο εξαφάνισης, σύμφωνα με την πρώτη ετήσια διεθνή έκθεση «Η κατάσταση των φυτών του κόσμου» από τους επιστήμονες των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων Κιου της Βρετανίας, που αποτελεί την πρώτη παγκόσμια «απογραφή» της χλωρίδας της Γης και η οποία εφεξής θα δημοσιεύεται κάθε χρόνο.
Πηγές:
Πηγές:
ΠΑΝΙΔΑ
Με τον όρο πανίδα εννοούμε το σύνολο των διαφόρων ειδών ζωικών οργανισμών (Σπονδυλωτών και Ασπόνδυλων) που απαντούν σε μία περιοχή. Η γνώση μας για τα ζώα της Ελλάδας ξεκινά πολύ παλιά, ουσιαστικά από τον Αριστοτέλη που πριν από 2.300 χρόνια έγραψε το "Περί ζώων ιστορίαι", όπου περιέγραψε με ιδιαίτερη λεπτομέρεια περίπου 600 είδη. Σύμφωνα με πρόσφατες απογραφές (Fauna Europaea 2004), στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 23.130 είδη ζώων της ξηράς και των γλυκών νερών (Λεγάκης 2004). Σ’ αυτά μπορούμε να προσθέσουμε και άλλα 3.500 είδη της θάλασσας. Αν προσθέσουμε έναν αριθμό ειδών που έχει καταγραφεί αλλά δεν περιλαμβάνεται στους σημερινούς καταλόγους, φθάνουμε σε ένα σύνολο περίπου 30.000 ειδών.
Η πανίδα της Ελλάδας δεν είναι καλά μελετημένη. Καλύτερα γνωστά είναι τα Σπονδυλόζωα, ενώ τα μεγαλύτερα κενά υπάρχουν στα Ασπόνδυλα. Πιστεύεται ότι αν μελετηθεί η ελληνική πανίδα πλήρως, θα πρέπει να περιλαμβάνει περίπου 50.000 είδη! (Λεγάκης, 2007). Από αυτά:
• 555 είναι ψάρια (447 θαλάσσια και 108 είδη γλυκού νερού)
• 22 είναι αμφίβια
• 61 είναι ερπετά
• 436 είναι πουλιά
• 111 είναι θηλαστικά (98 χερσαία και 13 θαλάσσια)
• 24.747 περίπου είναι ασπόνδυλα
Πατήστε εδώ για να κατεβάσετε αναλυτικά στοιχεία της ελληνικής πανίδας, του κ. Αναστάσιου Λεγάκι, Επίκουρου Καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η πανίδα της Ελλάδας έχει περισσότερες συγγένειες με την πανίδα της ανατολικής Μεσογείου, μιας περιοχής που επηρεάζεται από την Ευρώπη, την κεντρική Ασία, την Ανατολία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Μια άλλη ιδιαιτερότητα της ελληνικής πανίδας είναι το υψηλό ποσοστό ενδημισμού. Από τα δεδομένα του προγράμματος Fauna Europaea προκύπτει ότι μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 3.956 ενδημικά είδη της ξηράς και των γλυκών νερών, ένα ποσοστό 17,1%. Υπάρχουν ορισμένες ομάδες όπως τα χερσαία Ισόποδα και τα Ορθόπτερα, με ενδημισμό υψηλότερο από 30% (64% και 32% αντίστοιχα). Οι κυριότεροι λόγοι για την ύπαρξη αυτών των υψηλών ποσοστών είναι η μακροχρόνια απομόνωση των ελληνικών νησιών και η ύπαρξη καταφυγίων κατά τη διάρκεια των παγετώνων στις ορεινές περιοχές.
Μέχρι στιγμής αναφερόμαστε μόνο στους αριθμούς των ειδών και όχι των υποειδών, τα οποία αυξάνουν ακόμα περισσότερο την ποικιλία της πανίδας μας και αυτό γίνεται, γιατί η συστηματική κατάταξη πολλών από αυτά δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως.
Αυτή η μεγάλη ποικιλότητα της πανίδας της χώρας μας εξηγείται όπως και η ποικιλότητα στην χλωρίδα. Από τη μία πλευρά, ο ελληνικός χώρος λειτούργησε ως καταφύγιο στα ζώα της Βόρειας Ευρώπης που ήθελαν να αποφύγουν τους παγετώνες και από την άλλη, η τεράστια ποικιλία οικοτόπων της χώρας μας (σ' ένα μικρό γεωγραφικό χώρο απαντούν πολλοί διαφορετικοί τύποι περιβάλλοντος) βοήθησε στην ανάπτυξη διαφορετικών πληθυσμών άγριων ζώων, οι οποίοι έδωσαν νέα είδη και υποείδη, πολλά από τα οποία είναι ενδημικά στη χώρα μας.
Μέχρι σήμερα, οι ερευνητές μπόρεσαν να τεκμηριώσουν περίπου 1, 2 εκατομμύρια είδη. Ωστόσο, ο συνολικός αριθμός των υφιστάμενων ειδών εκτιμάται ότι είναι περίπου 8, 7 εκατομμύρια. Δυστυχώς, εξαιτίας της εξαφάνισης, μπορεί να μην μπορούμε ποτέ να τεκμηριώσουμε κάθε είδος.
Προκειμένου να ταξινομηθούν τα είδη, οι ειδικοί ταξινομούν τα είδη σε μια ευρεία ταξινόμηση γνωστή ως γένος, τα οποία στη συνέχεια ταξινομούνται σε μια μικρότερη ομάδα που ονομάζεται οικογένεια. Η ταξινόμηση συνεχίζεται έως ότου ο ζωντανός οργανισμός δεν μπορεί πλέον να ομαδοποιηθεί περαιτέρω. Κάθε ταξινόμηση των ζωντανών οργανισμών ανήκει σε ένα Βασίλειο, από το οποίο υπάρχουν συνολικά πέντε. Αυτά τα βασίλεια είναι γνωστά ως Ζώα, Φυτά, Μύκητες, Πρωτέστα και Μονέρα.
Εκτιμάται ότι ο πλανήτης Γη έχει περίπου 8, 7 εκατομμύρια είδη. Καθώς ο ρυθμός εξαφάνισης έχει αυξηθεί, χιλιάδες ζωντανά είδη εξαφανίζονται χωρίς να τεκμηριώνονται και η ύπαρξή τους δεν θα είναι ποτέ γνωστή στον άνθρωπο. Αυτός είναι μόνο ένας από τους λόγους για τους οποίους είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο ακριβής αριθμός των ειδών που κατοικούν στη Γη.
Πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου