Γεώκοσμος: Φυσικό περιβάλλον

Φυσικό περιβάλλον

"Τη Γη δεν την κληρονομήσαμε από τους γονείς μας,

την δανειστήκαμε από τα παιδιά μας"

Άνθρωπος και φυσικό περιβάλλον είναι έννοιες αλληλένδετες, αναπόσπαστα δεμένες μεταξύ τους. Ο άνθρωπος αρχικά επηρεάζεται από τον περιβάλλοντα χώρο, τα ζωικά και φυτικά είδη του, τις γεωλογικές και κλιματολογικές συνθήκες. Μέσα σ’ αυτό το φυσικό πλαίσιο προσαρμόζει όσο μπορεί τη ζωή του, αντλεί την τροφή του, κατασκευάζει την κατοικία του. Αργότερα επεμβαίνει και ο ίδιος σ’ αυτό το χώρο, εκτρέφοντας ή καλλιεργώντας είδη, εξημερώνοντας άλλα, αποψιλώνοντας εκτάσεις για δημιουργία αγρών, εκτρέποντας την ροή ποταμών, διασχίζοντας ποτάμια και θάλασσες, προκαλώντας ή περιορίζοντας αλλαγές.

Κάθε ίχνος του ανθρώπου στο περιβάλλον του, είναι σημείο προς ανάγνωση και αποσαφήνιση. Οι αρχαιολογικές αποθέσεις που βρίσκουμε σήμερα είναι αποτέλεσμα μιας από κοινού δράσεως διαφόρων συνιστωσών, όπως οι πλημμύρες, οι μετακινήσεις ιζημάτων από καλλιέργειες ,από ποταμούς και χείμαρρους, από οικοδομική δραστηριότητα κλπ. Ο αρχαιολόγος πρέπει να μπορεί να κατανοήσει τις αλλαγές που επέρχονταν στην επιφάνεια της γης, στις ακτές και στα ποτάμια συστήματα, όπως είναι για παράδειγμα η δημιουργία ιζημάτων, η αφαίρεση των οποίων γίνεται με τη διάβρωση ή τη μεταλλαγή τους λόγω διαφόρων συνθηκών. Κυρίως πρέπει να κατανοήσει τη σχέση ανθρώπου –γης και υγρού στοιχείου στο παρελθόν. Η κατανόηση αυτή είναι ιδιαίτερα δύσκολη λόγω της αποσπασματικότητας των αρχαιολογικών δεδομένων αλλά και λόγω των αλλαγών που παρεμβάλλονται εν τω μεταξύ, τόσο στο φυσικό περιβάλλον, όσο και στον ανθρώπινο παράγοντα

Επομένως για να μπορέσουμε να μελετήσουμε τους αρχαιολογικούς χώρους είναι ανάγκη να αναγνωρίσουμε το δίκτυο των σχέσεων ανάμεσα στα φυτά, στον άνθρωπο, στα ζώα, στη γη και στο υγρό στοιχείο, γεγονός που θα μας βοηθήσει ίσως να καταλάβουμε κάποια πράγματα από τις πρώιμες ανθρώπινες δραστηριότητες, και να τις ερμηνεύσουμε συγχρονικά μέσα στο «σύγχρονο» τους περιβάλλον. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, ως γνωστόν, συμβάλλουν διάφορες επιστήμες όπως η Γεωαρχαιολογία, η Παλαιοβοτανική, η Αρχαιοζωολογία και άλλες.. Τα πορίσματα της κάθε μίας χωριστά και στη συνέχεια ο συνδυασμός τους δίνουν την τελική ερμηνεία , η οποία είναι πολλές φορές τελείως διαφορετική από εκείνη ,που προκύπτει από την απλή παραδοσιακή αρχαιολογική προσέγγιση.
Τι μας προσφέρει το φυσικό περιβάλλον;

Το φυσικό περιβάλλον μας προσφέρει καταρχήν το «σπίτι» στο οποίο κατοικεί ολόκληρη η σημερινή ανθρωπότητα. Μας προσφέρει, μεταξύ άλλων,
τους φυσικούς πόρους για να τραφούμε,
τους ενεργειακούς πόρους για να κινήσουμε τα τεχνολογικά επιτεύγματά μας,
το πλαίσιο μέσα στο οποίο κτίζουμε τα κτίρια και τα μνημεία του πολιτισμού μας,
το νερό που πίνουμε,
το οξυγόνο που αναπνέουμε.

Το φυσικό περιβάλλον αναλύεται σε 3 συνιστώσες:
στην ατμόσφαιρα
στη λιθόσφαιρα και
στην υδρόσφαιρα.

Σε αυτές τις 3 σφαίρες στηρίζεται ολόκληρη η ζωή (η Βιόσφαιρα) πάνω στη Γη.

Το παρακάτω βίντεο "Home" είναι ένα ντοκιμαντέρ του 2009 από τον Yann Arthus-Bertrand. Η ταινία αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από εναέρια πλάνα από διάφορα μέρη της Γης. Δείχνει τη ποικιλομορφία της ζωής στη Γη και πώς η ανθρωπότητα απειλεί την οικολογική ισορροπία του πλανήτη.