Γενικά
Ωκεανός αποκαλείται η πολύ μεγάλη θαλάσσια επιφάνεια.
Το όνομα Ωκεανός προέρχεται από τον ομώνυμο μυθικό θεό της Ελληνικής Μυθολογίας, τον Ωκεανό. Καθιερώθηκε, ιστορικά, από τον αρχαίο Έλληνα Ηρόδοτο να χαρακτηρίζεται σήμερα παγκοσμίως με το ίδιο όνομα η πολύ μεγάλη Θαλάσσια επιφάνεια. Οι Ωκεανοί αρχικά ήταν τρεις και στη συνέχεια προστέθηκαν οι δύο των πόλων της Γης, ο Αρκτικός και ο Ανταρκτικός Ωκεανός, που συνολικά καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα (71%) της επιφάνειας της γης, περιέχουν δε το 97% του νερού και το 90% των ηφαιστείων, ενώ σχεδόν τα μισά από τα παγκόσμια θαλάσσια ύδατα παρουσιάζουν βάθος μεγαλύτερο των 3.000 μέτρων.
Οι Ωκεανοί σήμερα είναι πέντε:
Ειρηνικός Ωκεανός
Ατλαντικός Ωκεανός
Ινδικός Ωκεανός
Αρκτικός Ωκεανός ή Βόρειος Ωκεανός και
Ανταρκτικός Ωκεανός ή Νότιος Ωκεανός
Χαρακτηριστικά
Οι ωκεανοί καλύπτουν έκταση 361 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων της γήινης επιφάνειας. Έχουν συνολικό όγκο 1.340 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα και το μέσο βάθος τους είναι 3.711 μέτρα (σχεδόν τα μισά από τα παγκόσμια θαλάσσια ύδατα έχουν βάθος άνω των 3.000 μέτρων).
Εξερεύνηση
Ένα αρκετά μεγάλο μέρος των ωκεανών είναι ανεξερεύνητο. Είναι το μοναδικό μέρος του πλανήτη που δεν έχει εξερευνηθεί αρκετά. Ταξίδια στον ωκεανό γινόντουσαν από τους προϊστορικούς χρόνους, αλλά μόνο στους σύγχρονους χρόνους έχει πραγματοποιηθεί εκτενές υποβρύχιο ταξίδι. Το βαθύτερο σημείο στον ωκεανό είναι η τάφρος των Μαριανών (Mariana Trench), η οποία βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό βόρεια των Μαριάνων νήσων (Marianna Islands). Έχει μέγιστο βάθος 10.923 μέτρων. Ερευνήθηκε πλήρως το 1951 με το βρετανικό ναυτικό σκάφος, "Challenger ΙΙ" που έδωσε το όνομά του στο βαθύτερο μέρος της τάφρου Challenger Deep.
Μια βουτιά στον ωκεανό...
Ο βυθός δεν είναι ομοιόμορφος. Έχει βουνά, λόφους, πεδιάδες, λεκάνες και βαθιά φαράγγια, όπως περίπου και η στεριά. Οι μορφές αυτές δημιουργούνται είτε από διεργασίες που γίνονται στο εσωτερικό της Γης (γεωλογικές) είτε από τα ιζήματα, δηλαδή από τα υλικά που προέρχονται από την ξηρά και καταλήγουν στη θάλασσα με τις βροχές και τα ποτάμια.
H ηπειρωτική κατωφέρεια αρχίζει από εκεί όπου τελειώνει η υφαλοκρηπίδα, φτάνει σε μεγάλα βάθη (συνήθως μεγαλύτερα των 1.000 μ.) και είναι απότομη με μεγάλες κλίσεις.Mετά την ηπειρωτική κατωφέρεια βρίσκεται ο επίπεδος ωκεάνιος πυθμένας, η αβυσσική πεδιάδα, σε βάθη μεγαλύτερα των 4.000 μ. Το ομαλό ανάγλυφο των αβυσσικών πεδιάδων διακόπτεται από ανυψώσεις (σαν οροσειρές) που βρίσκονται στο μέσο των ωκεανών και ονομάζονται μεσοωκεάνιες ράχες. Το συνολικό τους μήκος φτάνει τα 6.500 χλμ. σε όλους τους ωκεανούς.
Kάτω από τη θάλασσα υπάρχουν υψώματα, τα υποθαλάσσια όρη, των οποίων το ύψος ξεπερνά πολλές φορές τα 1.000 μ. Αυτά τα βουνά είναι συνήθως ηφαιστειακής προέλευσης. Δημιουργούνται στη ζώνη των μεσοωκεάνιων ραχών. Πολλά νησιά, όπως η Χαβάη ή τα νησιά Γκαλαπάγκος, δεν είναι τίποτε άλλο από κορυφές τέτοιων υποθαλάσσιων ορέων που προβάλλουν έξω από τα νερά.
H τάφρος είναι ένα βύθισμα του πυθμένα με σχετικά απότομες πλευρές. Κατά μήκος της Νότιας Αμερικής, για παράδειγμα, υπάρχει η μεγάλη τάφρος της Χιλής.
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου