Στους πρόποδες του όρους Δίδυμο στην Αργολίδα υπάρχει ένα μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο. Η γη έχει βυθιστεί σε δύο σημεία που μοιάζουν με ηφαιστειακούς κρατήρες. Μόνο που οι τεράστιες γήινες τρύπες δεν δημιουργήθηκαν από κάποιο ηφαίστειο ούτε από πρόσκρουση μετεωριτών στο έδαφος, αλλά από τη καθίζηση του εδάφους λόγω των υπόγειων υδάτων του βουνού.
Οι δύο κρατήρες, γνωστοί ως δολίνες δηλαδή σπήλαια, έχουν κυκλικό σχήμα και είναι ορατοί από μεγάλη απόσταση λόγω του μεγέθους τους. Ο ένας βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού και ονομάζεται μεγάλη σπηλιά και ο δεύτερος, στην πεδιάδα και ονομάζεται μικρή σπηλιά.
Δημιουργήθηκαν κατά πάσα πιθανότητα από κατακρήμνιση αρχαίων σπηλαίων αλλά η όψη τους θυμίζει κρατήρες μετεωριτών. Στον έναν από τους δύο κρατήρες, στην μικρή σπηλιά, υπάρχουν δύο εκκλησάκια της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου (11ος - 14ος αιώνας), του Άη Γιώργη και της Μεταμορφώσεως. Η πιο αρχαία είσοδος της μικρής σπηλιάς είναι μια κατηφορική στοά που μοιάζει με πηγάδι. Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο εκεί ήταν η σπηλιά του Κύκλωπα απ’ όπου διέφυγαν ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του. Μια δεύτερη είσοδος, που κατασκευάστηκε από τους μοναχούς, οδηγεί στο εσωτερικό της σπηλιάς, όπου βρίσκονται οι δύο σκαλιστές εκκλησίες, μια πέτρινη κολυμπήθρα, μια μικρή δεξαμενή και μια οπή γνωστή ως «Ασκηταριό» από την οποία ανέρχονται με σχοινί οι ασκητές και λέγεται πως εκεί άφησε το σημάδι του το άλογο του Αγίου Γεωργίου.
Το βάθος του μικρού κρατήρα είναι 80 μέτρα μέσα στα στρώματα των προσχώσεων και η διάμετρος του είναι 150 μέτρα . Στα εσωτερικά κάθετα τοιχώματα όπου κάποιος κατέρχεται μέσω μιας κλιμακωτής στοάς είναι ριζωμένα τα εκκλησάκια της Μεταμορφώσεως προς βορρά και του Αγίου Γεωργίου προς τον νότο. Και τα δύο εκκλησάκια είναι λαξευμένα μέσα στο βράχο.
Τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα γιορτάζεται στο χωριό Δίδυμο η γιορτή της τουλίπας και οι κάτοικοι των Διδύμων συνηθίζουν εδώ και χρόνια να κάνουν τη λειτουργία του αγίου στην ασκεπή σπηλιά, όπου υπάρχει το «βραχοσκεπές» εκκλησάκι.
Στις δολίνες κατέφευγαν για να προφυλαχθούν από τα φυσικά φαινόμενα οι προϊστορικοί άνθρωποι, ενώ κατά την τουρκοκρατία, οι κάτοικοι της περιοχής μετέφεραν από τη μεγάλη σπηλιά νίτρο από τα ούρα των ζώων και κατασκεύαζαν πυρίτιδα για τα όπλα που χρησιμοποιούσαν στον πόλεμο με τους Τούρκους.
Η δολίνη στη γεωλογία είναι σχηματισμός κοιλώματος σε σχήμα λεκάνης, με κυκλικό ή ελλειπτικό σχήμα και ανήκει στις καρστικές μορφές. Οι δολίνες σχηματίζονται σε ανθρακικά ασβεστολιθικά ή δολομιτικά πετρώματα εξαιτίας της κατάρρευσης της οροφής υπογείων σπηλαίων ή της ασβεστολιθικής διάβρωσης από όμβρια ύδατα. Οι δολίνες ποικίλουν σε μέγεθος από 1 έως 600 μέτρα, τόσο σε διάμετρο όσο και βάθος και ποικίλλουν σε μορφή από κοιλώματα εδάφους έως χάσματα. Σχηματίζονται σταδιακά ή αιφνίδια και απαντώνται σε όλον τον κόσμο.
Πηγές:
